Nasilające się pod wieczór obrzęki kostek, bóle goleni, kurcze mięśni, uczucie ciężkości nóg, widoczne żylaki to objawy wskazujące na początkowe stadium niewydolności żylnej. W zależności od stopnia zaawansowania choroby żylnej dolegliwości te mogą się nasilać i coraz bardziej dawać we znaki [1]. Przewlekła niewydolność żylna jest chorobą trudną w leczeniu, jednak odpowiednio dobrane leczenie zachowawcze powinno złagodzić jej objawy i podnieść komfort życia. Poznaj najważniejsze informacje o przewlekłej chorobie żylnej.
Czym jest przewlekła niewydolność żylna?
Przewlekła niewydolność żylna (PNŻ) to zespół objawów będących skutkiem długotrwałego poszerzenia naczyń żylnych i związanego z tym wzrostem ciśnienia żylnego [1]. Przypadłość ta obejmuje [2]:
- chorobę żylakową (żylak to trwałe poszerzenie żyły powierzchownej o średnicy powyżej 3 mm),
- zespół pozakrzepowy,
- pierwotną niewydolność zastawek żylnych,
- zespoły uciskowe.
PNŻ dotyka ok. 40–60% kobiet i 15–30% mężczyzn [1].
Przewlekła niewydolność żylna – przyczyny i czynniki ryzyka
Przewlekła niewydolność żylna jest chorobą o etiologii wieloczynnikowej, której częstość występowania rośnie wraz z wiekiem i dotyczy zwłaszcza ludzi w wieku produkcyjnym oraz osób starszych. Podstawowym czynnikiem prowadzącym do rozwoju choroby PNŻ są problemy związane z układem żylnym i nadciśnienie żylne [2]. Za przyczyny uznaje się m.in. [1]:
- zaburzony przepływ krwi, a dokładniej cofanie się krwi w żyłach głębokich (tzw. refluks żylny) po przebytej zakrzepicy żył głębokich w kończynach dolnych,
- niedrożności żył głębokich (także po zakrzepicy żylnej),
- zaawansowane i nieleczone żylaki kończyn dolnych,
- inne rzadsze choroby, np. ucisk na żyły biodrowe czy wrodzony brak zastawek żylnych.
Ryzyko rozwoju PNŻ zwiększa m.in. praca w pozycji stojącej lub siedzącej, ciąża, otyłość, płeć żeńska, wiek [2].
Charakterystyczne objawy niewydolności żylnej
Na początku PNŻ pojawia się uczucie "ciężkości" kończyn dolnych i odczuwanie ich nadmiernej "pełności". Objawy te najczęściej nasilają się wieczorem i zmniejszają po odpoczynku z nogami uniesionymi. Do objawów przewlekłej niewydolności żylnej pojawiających się wraz z rozwojem choroby należą [2]:
- widoczne niebiesko zabarwione poszerzone żyły powierzchowne,
- bolesne kurcze mięśni łydek (zwłaszcza nocą),
- zespół niespokojnych nóg,
- stan zapalny w obrębie nóg,
- tępy ból, nasilający się w dzień,
- trudno gojące się owrzodzenia żylne.
Dolegliwości związane z PNŻ z czasem mogą się coraz bardziej nasilać, ponieważ jest to choroba postępująca.
Leczenie przewlekłej niewydolności żylnej
Pojawienie się objawów PNŻ powinno skłonić do konsultacji lekarskiej. Podstawą rozpoznania jest badanie USG pozwalające ocenić odpływ krwi z żył kończyn dolnych, stwierdzić zakrzepicę, określić wydolność żył oraz ustalić, czy i które zastawki żylne są uszkodzone [1].
Leczenie PNŻ jest kompleksowe i uzależnione od przyczyny. Obejmuje leczenie zachowawcze i leczenie operacyjne. Postępowanie zachowawcze polega na zmianie stylu życia (zmianie nawyków żywieniowych, redukcji wagi, uprawianiu sportu) oraz stosowaniu farmakoterapii. Objawy choroby może zmniejszyć kompresjoterapia, czyli noszenie podkolanówek i pończoch uciskowych [1].
Jeśli leczenie zachowawcze nie przyniesie efektów, stosuje się leczenie zabiegowe. Wykorzystywane metody leczenia to m.in. skleroterapia [1].
Przewlekła niewydolność żylna – profilaktyka
Zapobieganie rozwojowi PNŻ obejmuje [1,2]:
- stosowanie zdrowej i odpowiednio zbilansowanej diety,
- dbanie o właściwą wagę i unikanie otyłości,
- regularną aktywność fizyczną,
- unikanie długotrwałego przebywania w pozycji siedzącej lub stojącej,
- unikanie gorących kąpieli i wizyt w saunie.
Płatna promocja marki Diosminex
Bibliografia:
1. Frołow M., Przewlekła niewydolność żylna, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2016 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/zakrzepica/zylaki/66180,przewlekla-niewydolnosc-zylna (dostęp: 2022.10.27.)).
2. Frołow M., Masłowski L, Przewlekła niewydolność żylna, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2022 (witryna internetowa: (dostęp: 20210.27.)).
